|
ANA SAYFA GiT
| |
KÖŞKÜ 4 BİN 500 LİRAYA SATIN ALDILAR... O zamanlar bağevi olan Köşk, Fikriye
Hanım'ın zevkine göre döşenir. Çankaya'nın ilk First Lady'si artık Fikriye Hanım'dır.
|
|
ÇANKAYA KÖŞKÜNÜN İLK
FİRST LADY'Sİ
FİKRİYE HANIMIN HAYATI
|
|
| |
|
|
|
3
Fikriye hanımın aile Soy agacı....
Fikriye Hanım’ın Soyağacından
30.11.2006
Mahiye
Morgül
TCDD içindeki Atatürk’ün kaldığı evi gezerken, Fikriye
hanımın odasında tek kişilik karyolanın üzerinde kocaman bir posteri dikkatimi çekti. Siyah beyaz
olarak basılmış bu resimde muhteşem gözleri, düzgün hatları , siyah bukle kâkülleri ile hâlâ güzel.
22 yaşında bu eve gelmiş, hâlâ 22 yaşında orada yatağının üzerinde.
Zübeyde hanımın Atatürk’ün babası öldükten sonraki eşinin kardeşinin
kızı oluyor.
“Fikriye Hanım, Mora 1897 –
30 Mayıs 1924” Yenişehir yazıyor.
Resmin altında iri harflerle şu yazılı:
“O, uğruna ölünesi adamın uğruna öldü…”
“FİKRİYE!”
|
1
Fikriye Hanım 1887 yılında Selanik'de doğdu.
Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ın ikinci eşi Galip Bey'in kardeşinin kızıdır. Genç yaşta
bir Mısırlı ile evlenmiş fakat bu evliliği yürütemeyerek, ailesinin yanına dönmüştür.1923
yılına değin Çankaya Köşkünde Mustafa Kemal'e yardımlarda bulundu. Bu arada ciğerlerinden rahatsızlandı.
Münih'e gitmek zorunda kaldı. Mustafa Kemal'in Latife Hanımla evliliğini öğrenince Türkiye'ye geri döndü.
Birkaç gün Çankaya Köşkünde misafir edildi. İstanbul'a yerleşmeye karar verdi. 1924 yılında Ankara'dan
ayrılmadan önce Münih'ten Mustafa Kemal'e getirdiği hediyeyi vermek üzere Çankaya Köşkü'ne gitti. Fakat başyaverin,
Mustafa Kemal'i görmesini engellemesini kendine yediremeyen Fikriye Hanım Köşkün önünde tabanca ile kendini vurarak
intihar etti.
Fikriye Hanım’a ait özel eşyalar, hayattaki tek
yakını olan yeğeni Hayri Özdinçer tarafından TCDD’ye bağışlandı. Ulaştırma
Bakanı Binali Yıldırım, Hayri Özdinçer’den eşyaları teslim aldı.
ANKARA - Bağışlanan
eşyalar arasında, Fikriye Hanım’ın yatak örtüsü, udu, Atatürk’ün Şam’dan Fikriye
Hanım’a getirdiği tepsi ile çeşitli fotoğraflar yer alıyor.
Ankara Garı’nda
düzenlenen törende konuşan Özdinçer, Türkiye’nin, Kurtuluş Savaşı’nda yokluk ve imkansızlıklarla
yaşayan “iki kişi”ye ait eşyaları, TCDD Genel Müdürlüğüne gönül huzuruyla teslim ettiğini
belirtti.
|
Date
|
|
| Fikriye HANIM YATAGI |
|
| FiKRiYE HANIMIN MEZARI |
|
| Mezar olduu söylenen Ankara Ulus, tarihi banka |
|
|
2
Fikriye Hanım’ın yeğeni Özdinçer’in
Atatürk’e ait fotoğraflar ile eşyaları incelik ve vatanseverlik örneği göstererek Atatürk Konutu
ve Demiryolu Müzesi’ne teslim ettiğini kaydeden Yıldırım, Özdinçer’e teşekkür etti.
Atatürk’ün
bu yıl doğumunun 125. yılının kutlandığını anımsatan Yıldırım,
“Geleceğimizi geçmişimizin tecrübeleri ve geçmişimize sahip çıkarak inşa edeceğiz. Bu
bakımdan burada teslim edilen eşyaları ait olduğu yerde en güzel şekilde muhafaza etmek ve bu hatıraları
yaşatmak bizim en önemli görevlerimiz arasında bulunacaktır” diye konuştu.
|
|
|
|
|
Şeceresinde ise ölüm tarihi 31 Mayıs 1924 olarak yazılmış.
23 Mayıs olarak bilinir vurulduğu tarih, demek, bir hafta ölümle pençeleşmiş ve zatürreeden ölmüş.
Vitrinde resimler, aile resimleri, annesi Vasfiye
hanımın başı açık olarak dadı bacıyla boydan resimleri. Fikriye hanımın Atatürk’le
birlikte resimleri yok. Bu eve geldiği günden itibaren bu eve hayat verdiğini yazıyor emir çavuşları
Ali Metin, fakat bu evdeki beraberliğin resimleri ortada yok. Atatürk öldükten az sonra çıktığı söylenen
yangın geliyor aklıma.
Vitrinde kocaman bir çerçeve içinde Fikriye Hanımın soyağacı, kroki halinde; aldığım
notlardan yazıyorum:
Babası, Konya Karamanoğulları soyundan LALOTLAR lakaplı aileden Hayrullah
bey. (Lalot’un Latince anlamı “elibol”)
Baba tarafından akrabalar: Selma Sultan, Prens Hayri, Prenses Kenize Murad, Kotmara Mihracesi
Sajid Han, Emekli Büyükelçi Rauf Hayri (Hatice Sultan’ın eşi).
Amcası Mehmet Hayri beyin eşi
Belkıs hanım, sadrazam Tevfik Paşanın kızkardeşi.
Osmanoğlu hanedanından aileye
katılanlar: Hatice Sultan, Fehime Sultan.
Anne tarafından akrabalar: Dedeleri Ömer bey Kafkasyalı
Çapanoğullarından
(Çepni Türklerinden M.M.).
Kafkasya
kökenli, Çapan ve
Karslı, Ahıskalı, Kafkaslı soyadlı aileler. Kemal Çapan, Merzuka Çapan, Gültekin Çapan, Türkân Çapan.
Karslı Mühürdaroğullarından
Ziynet Hanım, Emel Kafkaslı, Gülsev Kafkaslı, M.Nazif Kafkaslı, Serkan Kafkaslı, Seda Kafkaslı.
Bu kadar geniş bir aileden gelen Fikriye hanım şimdi bize daha yakın duruyor.
Çünkü anne tarafının soyadlarına baktığımızda bu soyadları taşıyan akrabalarımızın
ve arkadaşlarımızın olduğunu görmekteyiz.
İntihar ettiği silah
Araştırmacı Eriş Ülger, Cumhuriyet'in kurucusu
Mustafa Kemal Atatürk'ün büyük aşkı Fikriye Hanım'la ilgili önemli bir fotoğrafı da ilk kez ortaya
çıkardı. SABAH'a konuşan Eriş Ülger, Fikriye'nin, nasıl öldüğünü anlatırken arşivinden,
tarihe damgasını vuran Mustafa Kemal'in hediye ettiği ve Çankaya'nın kapısından geri dönmek
zorunda kalınca kendisini vurduğu, üzerinde 'MK' yazan tabancanın da fotoğrafını ilk kez ortaya
çıkardı.
Mezar yerinin talimatı Ata'dan
Ülger, Fikriye Hanım'ın nereye gömüleceği
konusunda yer seçiminin bizzat Atatürk tarafından belirlendiğini öne sürüp Ankara'da Kuğulu Park civarını
tarif ediyor: "Fikriye, Çankaya Köşk'üne çıkarken sol tarafta gömülmüştür. O dönemin Ankara'sını
düşünürseniz, Atatürk'ün her gün önünden geçtiği yer. Ne Etnoğrafya Müzesi, ne Hacettepe ne başka bir
yer. Mustafa Kemal'in emriyle Çankaya Köşk'üne çıkarken sol tarafta, Köşk'ten aşağıya inerken
sağ tarafta, bugünkü Kuğulu Park ve civarındadır. Defin işlemini Salih Bozok yapmıştır."
Eriş Ülger'e göre, Atatürk'ün ayrıldığı eşi Latife Hanım, Fikriye Hanım'ın Çankaya'ya
gömülmesini dolaylı yollardan öğreniyor. Ülger, o günü şöyle anlatıyor: "Mustafa Kemal'in yanında
Salih Bozok ve Kılıç Ali vardır. Latife balkonda beklemektedir. Latife Hanım da büyük bir değişiklik
vardır. Hırçın ve kızgındır. Çünkü birkaç gün önce Fikriye'nin nerede gömülü olduğunu duymuştur."
Bunu Mustafa Kemal'e de söyleyince tartışma çıkar. O gün, Latife Hanım'dan ayrılmaya karar verir.
Yaverine "Yozgat'a gidiyoruz" der. Sonra, Latife Hanım'ı kastederek, "Yukarıdakini de İzmir'e gönder"
talimatı verir.
YAZARLARIMIZIN ARAŞTIRMALARI
Fatih Bayhan'ın yeni kitabı "Fikriye Hanım"a göre, bağevi olan Çankaya Köşkü'nü,
Atatürk ve Fikriye Hanım aldı. İlk First Lady'nin mezarı ise Ankara Ulus'ta, bugün tarihi bankaların
olduğu yerde..
'Latife Hanım'ın Kâğıtları' kitabının yazarı gazeteci Fatih Bayhan'ın
bu hafta raflardaki yerini alacak "Fikriye Hanım" kitabında, yine ilginç iddia ve bilgiler yer alacak. İsimlerinin
açıklanmasını istemeyen özel araştırmacılar, Türk Tarih Kurumu, Meclis Kütüphanesi, Milli Kütüphane
kaynaklarından yararlanılan kitapta, Mustafa Kemal'in Fikriye Hanım'la ilgili bugüne kadar yayımlanmamış
telgrafları da bulunuyor. Kitaba göre, 1924'te ölen Çankaya'nın ilk First Lady'si, Ulus'ta bugün üzerinde tarihi
bankaların olduğu yerde gömülü. Bayhan, bankalardan önce bu yerlerin "Kent Mezarlığı" olarak kullanıldığına
dikkat çekiyor.
'ETNOGRAFYA MÜZESİ OLAMAZ'
Bayhan'ın kitabına konuşan, Ankara Kültür
ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Üyesi Mehmet Akif Işık da, Fikriye Hanım'ın
mezarının, çeşitli araştırmacılar tarafından öne sürüldüğü gibi Etnografya Müzesi
ve Kuğulu Park civarı olamayacağına çünkü buralarla ilgili bir mezar kaydı bulunmadığına
dikkat çekiyor ve "Ankara'nın o yıllardaki mezar yeri Ulus civarında, bugünkü İş Bankası'nın
bulunduğu yer ve civarıdır" diyor. Kitaptaki bir başka ilginç bilgi de, Çankaya Köşkü'ne ilişkin.
Fikriye Hanım o dönemde bir bağ evi olan Köşk'ü önce görüp beğenir. 4.500 YTL'ye Ankara Müftülüğü
"halk adına" bağ evini satın alır. Daha sonra Atatürk buranın TSK'ya kayıt edilmesini ister.
Küçük bir onarımdan sonra Atatürk ve Fikriye Hanım, yardımcılarıyla birlikte "kasapyan" olarak bilinen
bu bağ evine taşınır. Köşk, 3 ay boyunca Fikriye Hanım'ın zevkine göre döşenir.
NİKÂHLA
İLGİLİ HER ŞEY BİR SIR
Kitapta, Mustafa Kemal Atatürk'ün Fikriye Hanım'a evlenme teklif
ettiği an ve bu nikâhın nasıl gizli tutulduğu da yer alıyor. Atatürk, muhaliflerin eleştirilerini
sonlandırmak amacıyla, "Evime genç bir kız kapattığım ve onunla geleneklerimize uygun olmayan
bir şekilde ilişki kurduğum söylenebilir" diyerek evlenme kararını açıklıyor. Fikriye Hanım
da, Ankara'ya geldikten üç hafta sonra yapılan bu tekliften büyük şaşkınlık ve mutluluk duyuyor.
Kitaba göre bugün bile nikâhla ilgili konuşulanlar sadece birkaç bilgiye dayanıyor. Sadece tanıkları vardır
ama bunlar da ilan edilmemiş. 76 yaşındaki Hıfzı Topuz kaynak olarak dayısı, aynı
zamanda Atatürk'ün masa arkadaşı Dr. Fikret Onuralp'i gösteriyor. Topuz'un ikinci kaynağı ise Fikriye'nin
Ankara'ya gitmeden önce İstanbul'da bir yıl arkadaşlık ettiği ve halen hayatta olan Handan isimli
95 yaşında bir kadın.
|
